Ustawa o sygnalistach nakłada na pracodawców wiele nowych obowiązków. Niedostosowanie się do wymagań wiązać się będzie z negatywnymi konsekwencjami. Ma ona na celu zwiększenie ochrony osób, które zdecydują się na ujawnienie informacji o naruszeniach prawa, o jakich dowiedzieli się w związku ze świadczeniem pracy. Sygnaliści zyskają ochronę, pracodawcy zaś będą musieli liczyć się z koniecznością wprowadzenia procedur zgłaszania nieprawidłowości, do jakich dochodzi w ich przedsiębiorstwie.

Specjaliści Kancelarii Legal Szermach udzielą Państwu niezbędnych wyjaśnień oraz w razie potrzeby, pomogą przejść przez proces wdrożenia postanowień ustawy.

Kto zostanie uznany za sygnalistę?

Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy, za sygnalistę uważa się osobę fizyczną, która zgłasza informację o naruszeniu prawa uzyskaną w kontekście związanym z pracą, czyli m.in.:
– pracownika (także tymczasowego),
– osobę świadczącą pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym umowy cywilnoprawnej,
– przedsiębiorcę,
– akcjonariusza lub wspólnika,
– członka organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej,
– wolontariusza, stażystę czy praktykanta.

Jakie informacje będzie mógł ujawnić sygnalista?

Ochrona sygnalisty została powiązana z ujawnieniem wyłącznie informacji o naruszeniu prawa. Za taką uznawane jest również uzasadnione podejrzenie dotyczące zaistniałego lub potencjalnego naruszenia, do którego doszło lub dojdzie w podmiocie prawnym, w którym sygnalista uczestniczył w procesie rekrutacji lub pracował, a także podmiocie prawnym, z którym sygnalista utrzymywał kontakt w kontekście związanym z pracą lub informację o próbie ukrycia naruszenia.

Samo zaś naruszenie zostało określone jako działanie lub zaniechanie niezgodne z prawem lub mające na celu obejście m.in. zagadnień prawa dotyczącego:
– wolności i praw człowieka,
– korupcji,
– handlu ludźmi,
– prawa pracy,
– zamówień publicznych,
– usług, produktów i rynków finansowych.

Formy ochrony sygnalistów

Ustawa o ochronie sygnalistów wprowadza zasadę, zgodnie z którą w stosunku do sygnalisty nie będą mogły być podejmowane żadne działania odwetowe, jak m. in.:
– rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia stosunku pracy,
– wysokości wynagrodzenia,
– wstrzymanie awansu albo pominięcie przy awansowaniu,
– przeniesienie na niższe stanowisko pracy,
– negatywna ocena wyników pracy,
– mobbing i dyskryminacja.

Po wejściu w życie ustawy w dniu 25 września 2024r. sygnalista będzie mógł liczyć na wydanie zaświadczenia o podleganiu specjalnej ochronie. Jego prawem stanie się także żądanie odszkodowania w wysokości nie niższej niż dwunastokrotność średniego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku.